Gwamnatin jihar Kano ta kaddamar da shirin kawar da cutar mai karya Garkuwar jiki a Najeriya da nufin hana kamuwa da cutar ta HIV da ciwon Hanta na matakin B da kuma cutar Syphilis wadda ake dauka sakamakon saduwa da kuma iyaye zuwa ga jariransu.
Kwamishinan lafiya na jihar Dakta Abubakar Labaran Yusuf, ne ya bayyana hakan a yau ranar Litinin yayin ganawarsa da manema labarai a Kano domin tunawa da ranar yaki da ciwon Hanta na duniya na shekarar nan da muke ciki ta 2025.
Dakta Yusuf, ya ce, gwamnatin jihar ta saki Naira miliyan 95 domin siyan kayan gwajin cutar na Tenofovir Disoproxil Fumarate (TDF) wanda za a yi ga mata masu juna biyu da aka gwada suna dauke da ciwon Hanta na matakin B.
Ya kara da cewa wasu Naira miliyan 135 na jiran amincewa don siyan karin kayan da za su taimaka wajen riga-kafin kamuwa da cutar daga uwa zuwa jariri watau MTCT.
“Wannan ya sa Kano ta zama jiha ta farko da ta fara aikin kawar da cuta mai karya garkuar jiki watau kanjamau karo na uku, da ciwon hanta, da kuma ciwon huhu ga mata masu juna biyu,” in ji shi.
Ya bayyana cewa, shirin gwajin mai taken “Uwa masu cutar HepFree, Lafiyar Jarirai” HepFree Uwa da jariri, an kaddamar da shi ne a watan Fabrairun shekarar 2025 domin dakile kamuwa da ciwon Hanta na matakin B daga uwa zuwa ’ya’ya ta hanyar tantancewa da magani da wuri.
Yunkurin ya yi dai-dai da burin kawar da cutukan karo na uku na duniya da ke niyya kan cutukan na HIV da Hepatitis da Syphilis a tsakanin mata masu juna biyu da ke halartar kulawar haihuwa.
A cewar Dakta Yusuf, bayanan farko sun nuna cewa jihar Kano ta nuna yadda al’ummar kasa inda aka kiyasta cewa sama da mutane miliyan daya da dubu dari biyu ne ke dauke da ciwon Hanta watau Hepatitis B, kuma adadin ya kai sama da kashi 6 cikin 100 bisa la’akari da bayanan cibiyoyin da ake da su a halin yanzu.
Ya jaddada cewa cutar, duk da cewa ana iya yin rigakafinta kuma ana iya magance ta, galibi ba a gano ta ba, wanda ke haifar da mutuwa daga cutar ta Hanta.
SolaceBase ta ruwaito cewa a halin yanzu ana aiwatar da shirin gwajin ne a manyan cibiyoyi shida: Asibitin Koyarwa na Aminu Kano da Asibitin kwararru na Murtala Mohammed da Asibitin Koyarwa na Muhammad Wase da Babban Asibitin Gaya da Babban Asibitin Bichi da kuma Babban Asibitin Wudil.
A wadannan asibitoci, duk mata masu juna biyu da suka cancanta ana yi musu gwajin cutar ta Hepatitis B kyauta.
Wadanda suka gwada ta tare da tabbatar da sun kamu ana dora su a kan maganin TDF daga makonni 32 na ciki har zuwa haihuwa.
Bugu da ƙari, ana sanya jami’an rigakafi a cikin ɗakunan aiki don ba da kashi na farko na maganin Hepatitis B ga jarirai a lokacin haihuwa, kuma kyauta.
Dakta Yusuf, ya ce, wannan kokari na daga cikin dabarun da jihar ke yi na hana yaduwa daga uwa zuwa ’ya’ya, wanda ya kai kusan kashi 70 zuwa 80 cikin 100 na duk masu dauke da cutar ta Hepatitis B.
Haka kuma, kwamishinan, ya yi kira ga abokan kamfanoni masu zaman kansu da kafafen yada labarai da su tallafa wa shirin ta hanyar bayar da shawarwari da kudade da wayar da kan jama’a.
