Kungiyar Malaman Jami’o’i, ASUU, ta yi barazanar sake shiga yajin aikin sai baba ta gani a fadin kasar nan, domin nuna rashin amincewa da rashin halartar majalissar gudanarwa a daukacin jami’o’in gwamnatin tarayya da ke fadin kasar nan, da sauran batutuwan da har yanzu gwamnati ba ta magance su ba.
Kungiyar da ta tuna cewa gwamnatin tarayya ta rusa shugabannin jami’o’in a watan Mayun bara, ta bukaci ‘yan Najeriya da su dora wa gwamnati alhakin duk wani matakin da za ta dauka na nuna rashin amincewa da matakin da gwamnati ta dauka.
Shugaban ASUU, Farfesa Emmanuel Osodeke, wanda ya yi magana a wani taron manema labarai a ranar Talata, a Abuja, ya ce kungiyar ta yi watsi da duk wani “hakika da ake ci gaba da yi da kuma cin zarafin jami’o’i a jami’o’in gwamnati sakamakon rashin dawo da su ko sake gina jami’o’i.
Osodeke ya cewa dole ne ‘yan Najeriya su dora alhakin gwamnatin tarayya da na jihohi idan har aka bar batun majalisun mulki ya rikide zuwa rikicin masana’antu da za a iya kaucewa.
Sanarwar ta baya-bayan nan ta ASUU ta zo ne bayan taron majalisar zartarwa ta kasa, NEC, da ta gudanar a Jami’ar Obafemi Awolowo, Ile-Ife, tsakanin ranakun Asabar 11 zuwa Lahadi 12 ga Mayu, 2024.
Kwanaki 100 na Farko Infographics A wurin taron, kungiyar ta yi nazari mai zurfi tare da yin nazari mai zurfi game da yadda huldarta da gwamnatocin tarayya da na jihohi kan yadda za a mayar da jami’o’in gwamnatin Najeriya damar yin gasa a duniya.
Taron ya kuma yi nazari sosai kan tabarbarewar rayuwa da aiki a jami’o’i da ma kasa baki daya.
Osodeke ya ce taron ya samu rahotanni masu ban tsoro game da gazawar alkawurran da gwamnatin tarayya da na Jihohi suka yi na magance matsalolin da suka sa kungiyar ta tsunduma yajin aikin a fadin kasar nan daga watan Fabrairu zuwa Oktoba 2022. Ya ce: “Kamar yadda kungiyarmu ta sha fada a kodayaushe. Kyautar albashi ba su zama masu maye gurbin yarjejeniyar da aka yi shawarwari ba.
Duk wata yarjejeniya da aka cimma tsakanin Gwamnatin Tarayyar Najeriya (FG) da ASUU, wani tsari ne mai cike da rudani da ke tattare da ba tsarin albashi na adalci ba, har ma da tarin bukatu na tantance tsarin jami’o’i da aka tsara don magance kalubalen ci gaban Najeriya.
Bukatun ASUU na biyan albashin da aka tattauna da sauran sharuddan hidima ya tsaya ne a kan yarjejeniyar kungiyar kwadago ta kasa da kasa (ILO) mai lamba 98 wacce ke jaddada ka’idar hada-hadar gamayya. “Yarjejeniyar FGN/ASUU ta karshe ta kasance a shekarar 2009.
Sakamakon shawarwarin kungiyar na kusan shekaru goma, kungiyarmu ta shiga tattaunawa da FGN kamar yadda a shekarar 2017.”
Dangane da batun majalissar gudanarwa, ya ce, “Hukumar zabe ta kasa ta lura da yadda ake ci gaba da rugujewar cin gashin kan jami’o’in gwamnati, sabanin tanadin dokar Jami’o’in daban-daban (1993, 2012).
Ya kara da cewa “Rushe Majalissar Mulki ba bisa ka’ida ba da Gwamnatin Tinubu da gwamnatocin Jihohi da dama suka yi, ya share fage ga duk wani abu da ya sabawa doka a tsarin Jami’o’in Najeriya.
“A yanzu gwamnatocin jami’o’i suna sanya tallace-tallacen nadin mataimakin shugaban kasa ba tare da izini daga wuraren da suka dace ba.
“Mataimakan shugabannin jami’o’i masu barin gado, suna aiki kafada da kafada da ma’aikatun ilimi na tarayya da na jihohi, suna gudanar da jami’o’in ba bisa ka’ida ba a kullum. Ya kara da cewa, “Suna amfani da karfin ikon Majalisun Dokoki don daukar ma’aikata da ladabtar da su tare da kula da kudaden jami’a ta hanyar rashin gaskiya da rikon amana,” in ji shi. Kungiyar ta kuma koka kan yadda tsarin hada-hadar ma’aikata da tsarin biyan albashin ma’aikata ke yi, inda ta ce dandalin yaudara ne da ya jawo wa malaman Najeriya wahalhalun da ba a taba ganin irinsa ba da kuma gurbata ayyukan jami’o’i dangane da tsarin biyan albashi.
“ASUU ta kuma koka da irin rikice-rikicen zamantakewa da tattalin arziki da al’ummarmu Najeriya ke fama da su a halin yanzu suna da dimbin al’amura da dama, ba tare da godiya ga dimbin manufofin neman sassaucin ra’ayi na Bankin Duniya da Asusun Lamuni na Duniya ba. “Saboda haka, hukumar zabe ta kasa ta yi Allah-wadai da ga dukkan alamu kin amincewa da gwamnatin tarayya da na jihohi wajen magance duk wasu matsalolin da ke damun kungiyar.
Daga karshe ya kare da cewa, “NEC za ta sake zama bayan makonni biyu daga ranar da za a gudanar da taron hukumar domin duba lamarin tare da daukar kwakkwaran mataki don magance matsalolin.
